Określenie stawki VAT właściwej dla sprzedaży lodów

Generalnie usługi gastronomiczne opodatkowane są 8% VAT. Jednak do końca czerwca 2020 r. sprzedaż lodów w kawiarniach czy z budek była opodatkowana 5% VAT - jako dostawa towarów. Po wejściu w życie matrycy stawek VAT podatnicy sprzedający lody na wynos mają problem, jaką stawką VAT obecnie opodatkowana jest sprzedaż takich lodów: czy 5% stawką czy 8% stawką VAT.

Jeden z naszych Czytelników wskazał, że po wejściu w życie matrycy stawek VAT urząd skarbowy interpretuje, iż sprzedaż lodów z budki powinna być opodatkowana jak usługa gastronomiczna, czyli 8% stawką VAT. Do 30 czerwca 2020 r. lody sprzedawał z 5% stawką VAT jako dostawę towaru. W związku z tym zapytał, jaką obecnie stawkę powinien stosować przy sprzedaży lodów w wafelku na wynos.

Jak wynika z art. 5a ustawy o VAT, towary i usługi będące przedmiotem czynności opodatkowanych VAT wymienione w klasyfikacji w układzie odpowiadającym Nomenklaturze scalonej (CN) lub w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, są klasyfikowane według Nomenklatury scalonej (CN) lub klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, jeżeli dla tych towarów lub usług przepisy ustawy lub przepisy wykonawcze wydane na jej podstawie powołują działy, pozycje, podpozycje lub kody Nomenklatury scalonej (CN) lub symbole klasyfikacji statystycznych.

Towary są klasyfikowane według unijnej Nomenklatury scalonej (CN), natomiast usługi według PKWiU 2015.

8% VAT dla usług związanych z wyżywieniem

Art. 41 ust. 12f ustawy o VAT określa, że 8% stawkę VAT stosuje się do dostawy towarów i świadczenia usług klasyfikowanych w grupowaniu usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56), z wyłączeniem sprzedaży wskazanej w tym przepisie (patrz ramka).

W precedensach do działu 56 PKWiU wskazano, że do działu tego należą m.in. usługi polegające na przygotowywaniu i sprzedaży napojów, lodów i deserów, spożywanych przez klienta w restauracji lub w miejscu do tego przeznaczonym.

Nie jest tu istotny rodzaj obiektu serwującego posiłki, ale fakt, że są one przeznaczone do bezpośredniej konsumpcji.

Podatnik świadcząc usługi gastronomiczne sklasyfikowane w PKWIU 56 opodatkowuje je zatem 8% stawką VAT. Przy czym sprzedaż towarów, m.in. nieprzetworzonych przez podatnika, innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy o VAT lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie, opodatkowana jest podstawową stawką VAT nawet wówczas, gdy towary te wchodzą w skład usługi gastronomicznej.

Usługi gastronomiczne

Ustalenie, czy daną czynność należy zakwalifikować jako dostawę towarów, czy jako usługę, wymaga wzięcia pod uwagę wszelkich okoliczności, w jakich następuje transakcja, w celu określenia jej elementów charakterystycznych i dominujących. Przepisy o VAT nie definiują pojęcia usług gastronomicznych. Pomocne przy zdefiniowaniu tej usługi są przepisy rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011. Jak wynika z tego rozporządzenia usługi restauracyjne oznaczają usługi polegające na dostarczaniu gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo żywności i napojów, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi pozwalającymi na ich natychmiastowe spożycie. Dostarczanie żywności lub napojów lub żywności i napojów stanowi jedynie element większej całości, w której muszą przeważać usługi. Usługi restauracyjne polegają na świadczeniu takich usług w lokalu należącym do usługodawcy. Natomiast za usługi restauracyjne nie uznaje się dostawy gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo dostawy gotowej lub niegotowej żywności i napojów, wraz z ich transportem lub bez niego, ale bez żadnych innych usług wspomagających.

5% VAT na dostawę lodów

Na mocy art. 41 ust. 2a ustawy o VAT dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 10 do ustawy, innych niż klasyfikowane według PKWiU w grupowaniu usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56), stawka VAT wynosi 5%. W załączniku nr 10 do ustawy, zawierającym wykaz towarów i usług opodatkowanych 5% stawką VAT, w poz. 15 wskazano CN 2105 00 "Lody i pozostałe lody jadalne, nawet zawierające kakao".

Zgodnie z tytułem działu 21 Nomenklatury scalonej, dział ten obejmuje "Różne przetwory spożywcze". Pozycja 2105 zawiera "Lody i pozostałe lody jadalne, nawet zawierające kakao". Natomiast Noty wyjaśniające do HS do pozycji 2105 "Lody i pozostałe lody jadalne, nawet zawierające kakao" wskazują, że niniejsza pozycja obejmuje lody zazwyczaj przygotowywane na bazie mleka lub śmietanki i pozostałe lody jadalne (np. sorbet, lizaki lodowe), nawet zawierające kakao w każdej proporcji. Jednakże niniejsza pozycja nie obejmuje mieszanek i baz do produkcji lodów, które klasyfikowane są według ich zasadniczych składników (np. pozycja 1806, 1901 lub 2106).

Z Not wyjaśniających do Nomenklatury scalonej do podpozycji 2105 00 wynika, że pozycja "lody śmietankowe i pozostałe lody jadalne" oznacza przetwory spożywcze, nawet pakowane do sprzedaży detalicznej, nawet zawierające kakao lub czekoladę (nawet jako polewę), które występują w stanie stałym lub przypominającym pastę, będącym wynikiem zamrożenia i które są przeznaczone do spożycia w tej postaci. Podstawową właściwością tych produktów jest to, że powracają one do stanu ciekłego lub półciekłego, w temperaturze otoczenia zbliżonej do 0 °C.

Wyroby objęte tą pozycją posiadają wiele różnych nazw (lody wodne, śmietankowe, cassate itp.) i są dostarczane w różnych postaciach. Mogą one zawierać kakao lub czekoladę, cukier, tłuszcz roślinny lub tłuszcz mleka, mleko (nawet odtłuszczone), owoce, stabilizatory, substancje smakowo-zapachowe, barwiące itp.

Sprzedaż lodów w kawiarni

Rzeczywiście do końca czerwca 2020 r. organy podatkowe uznawały, że sprzedaż lodów na wynos odbieranych przez okno stanowi dostawę towarów, a nie świadczenie usług. Tak uznał przykładowo Dyrektor KIS w interpretacji z dnia 28 lutego 2020 r., nr 0112-KDIL1-1.4012.520.2019.2.JKU.

Jednak od 1 lipca 2020 r. uznaje się, że 5% stawka VAT dotyczy lodów jako produktów gotowych. Stawka ta nie dotyczy natomiast lodów sprzedawanych w restauracjach, kawiarniach czy innych punktach gastronomicznych. Tak sprzedawane lody są opodatkowane 8% stawką VAT, bowiem z art. 41 ust. 12f ustawy o VAT wynika zasada jednolitego stosowania 8% stawki VAT do wszystkich czynności, czyli zarówno do świadczenia usług, jak i do dostaw towarów, które według PKWiU są klasyfikowane jako usługi związane z wyżywieniem w dziale 56 PKWiU. Jak wskazano wcześniej, usługi kawiarni (budek z lodami) itp. są klasyfikowane jako usługi związane z wyżywieniem. W związku z tym lody sprzedawane na wynos (dostawa towarów) oraz lody spożywane na miejscu (usługa) są od 1 lipca 2020 r. opodatkowane 8% stawką VAT.

8% stawka VAT dotyczy usług związanych z wyżywieniem (PKWiU 56), z wyłączeniem sprzedaży:

-	napojów innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy o VAT lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie, w tym ich przygotowania i podania,
-	towarów nieprzetworzonych przez podatnika, innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy o VAT lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie,
-	posiłków, których składnikiem są towary wskazane jako wyłączone z grupowań wymienionych w poz. 2 i 11 załącznika nr 10 do ustawy.