Poradnik VAT nr 9 (633) z dnia 10.05.2025

Stawka VAT przy sprzedaży lodów

Sprzedajemy lody włoskie, które sami produkujemy w automatach z zakupionych mieszanek. Lody sprzedawane są w wafelkach lub pojemnikach jednorazowych. Sprzedaż prowadzona jest przez tzw. okienko w poszczególnych punktach sprzedaży. Klient po otrzymaniu lodów z "okienka" sprzedażowego odchodzi. Jaką stawkę VAT powinniśmy stosować do sprzedaży ww. lodów?

Na mocy art. 41 ust. 2a ustawy o VAT, dla towarów i usług wymienionych w załączniku nr 10 do ustawy, innych niż klasyfikowane według PKWiU w grupowaniu usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56), stawka VAT wynosi 5%. W załączniku nr 10 do ustawy - zawierającym wykaz towarów i usług opodatkowanych 5% stawką VAT - pod poz. 15 wskazano "Lody i pozostałe lody jadalne, nawet zawierające kakao" (CN 2105 00).

W notach wyjaśniających do Nomenklatury scalonej wyjaśniono, że pozycja 2105 00 obejmuje lody zazwyczaj przygotowywane na bazie mleka lub śmietanki i pozostałe lody jadalne (np. sorbet, lizaki lodowe), nawet zawierające kakao w każdej proporcji. Niniejsza pozycja nie obejmuje mieszanek i baz do produkcji lodów, które klasyfikowane są według ich zasadniczych składników (np. pozycja 1806, 1901 lub 2106).

Natomiast zgodnie z art. 41 ust. 12f ww. ustawy 8% stawkę VAT stosuje się do dostawy towarów i świadczenia usług klasyfikowanych według Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług w grupowaniu usługi związane z wyżywieniem (PKWiU 56), z wyłączeniem sprzedaży w zakresie:

1) napojów innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie, w tym ich przygotowania i podania;

2) towarów nieprzetworzonych przez podatnika, innych niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie;

3) posiłków, których składnikiem są towary wskazane jako wyłączone z grupowań wymienionych w poz. 2 i 11 załącznika nr 10 do ustawy.

Zgodnie z wyjaśnieniami do PKWiU 2015 dział 56 "Usługi związane z wyżywieniem" obejmuje usługi związane z zapewnianiem pełnego wyżywienia przeznaczonego do bezpośredniej konsumpcji w restauracjach, włączając restauracje samoobsługowe i oferujące posiłki "na wynos", z lub bez miejsc do siedzenia. Przy czym nie jest istotny rodzaj obiektu serwującego posiłki, ale fakt, że są one przeznaczone do bezpośredniej konsumpcji.

Natomiast klasa 56.10 "Usługi restauracji i pozostałych placówek gastronomicznych" obejmuje usługi przygotowywania i podawania posiłków gościom siedzącym przy stołach lub gościom dokonującym własnego wyboru potraw z wystawionego menu, bez względu na to czy spożywają oni przygotowywane posiłki na miejscu, biorą je na wynos czy są im dostarczane w miejsce przez nich wyznaczone.

Z kolei grupowanie 56.10.19.0 "Pozostałe usługi podawania posiłków" obejmuje:

• pozostałe usługi związane z podawaniem przygotowywanych posiłków i napojów świadczone przez punkty zazwyczaj nieposiadające miejsc do siedzenia ani obsługi kelnerskiej, takie jak: bufety, punkty sprzedaży frytek i ryb, kioski z gotową żywnością, punkty sprzedaży posiłków na wynos,
• sprzedaż z automatów żywności przygotowywanej na miejscu,
• usługi lodziarni i ciastkarni,
• usługi ruchomych placówek gastronomicznych, przygotowujących żywność i napoje do bezpośredniej konsumpcji.

W związku z powyższym, istotnym jest właściwe sklasyfikowanie czynności, o której mowa w treści pytania. Zdaniem organów podatkowych klasyfikacja świadczenia do grupowania 56 w PKWiU 2015 ma zasadniczo miejsce jeśli:

• dostawie towarów spożywczych towarzyszą "usługi (czynności) dodatkowe" wspomagające, wykonywane przez podatnika, nadające temu towarowi cechy umożliwiające natychmiastowe (bezpośrednie) spożycie, które to usługi nie mają jednak charakteru przeważającego lecz podporządkowany (tracąc tym samym swą odrębność);
• towary spożywcze są wydawane w ramach usług restauracyjnych i cateringowych, tj. dostawie towarów towarzyszy szereg usług (czynności) mających charakter przesądzający (w świadczeniu przeważa element usługowy).

Dyrektor KIS w wiążącej informacji stawkowej z dnia 14 marca 2025 r., nr 0112-KDSL2-1.440.13.2025.4.MK wyjaśnił, że:

"(...) Swoistym aspektem kategorii środków spożywczych klasyfikowanych do działu 56 jest to, że są one przygotowane i podane do bezpośredniej i natychmiastowej konsumpcji (co nie oznacza, że musi ona nastąpić zaraz na miejscu zakupu) (...)".

W rozpatrywanej przez organ podatkowy sprawie klientom indywidualnym sprzedawane są produkowane w lodziarni lody do jadalnych wafelków lub pojemników jednorazowych "na wynos". Personel oprócz nakładania/porcjowania lodów z maszyny nie wykonuje innych czynności dodatkowych. Klient po otrzymaniu lodów z "okienka" sprzedażowego odchodzi.

Uwzględniając powyższe, Dyrektor KIS wskazał, że:

"(...) Opisanej dostawie lodów (...) towarzyszą usługi wspomagające (niemające charakteru dominującego) polegające na: nakładaniu lodów (...) z maszyny (porcjowaniu lodów). Zatem dostawa takiego towaru nie może być klasyfikowana jako towar według kodu Nomenklatury scalonej, ponieważ do tego grupowania klasyfikuje się towary, którym nie towarzyszą żadne usługi wspomagające ich wydanie do natychmiastowego spożycia (...). Zatem, mimo że wydaniu produktu towarzyszą czynności o charakterze usługowym, to nie mają one jednak charakteru przeważającego nad dostawą towaru. Tego rodzaju czynności najtrafniej można nazwać »usługami wspomagającymi«, które ze względu na swój charakter nie dominują nad dostawą towaru (...)".

Ostatecznie w ocenie organu podatkowego: "(...) dostawę wyżej opisanego towaru spożywczego, któremu towarzyszą wyłącznie usługi wspomagające jego dostawę, należy uznać za dostawę towaru sklasyfikowaną do PKWiU 56 »Usługi związane z wyżywieniem«, przy czym - przyporządkowanie danego towaru spożywczego do ww. grupowania PKWiU 56 nie zmienia charakteru tego świadczenia jako towaru w świetle ustawy. W związku z tym, dostawa towaru - lodów (...) sprzedawanych »na wynos« w jadalnym wafelku lub pojemniku jednorazowym (...) podlega opodatkowaniu stawką podatku w wysokości 8% (...)".

Podobne stanowisko zajął Dyrektor KIS w innych wiążących informacjach stawkowych, przykładowo z dnia 23 października 2024 r., nr 0112-KDSL2-2.440.399.2024.3.AS (dot. lodów sprzedawanych "na wynos" w gałkach do wafelkowych rożków lub pojemników jednorazowych) czy z dnia 18 kwietnia 2024 r., nr 0112-KDSL2-1.440.67.2024.3.NR (dot. lodów śmietankowych w wafelku sprzedawanych z roweru gastronomicznego).