0% stawka VAT przy WDT

Podatnik dokonujący WDT musi dochować należytej staranności w stopniu, w jakim należy tego oczekiwać od rzetelnego przedsiębiorcy. Powinien on podjąć wszelkie środki ostrożności, tym bardziej w sytuacji, gdy dostawa realizowana jest na rzecz unijnego podmiotu i wiąże się z prawem do zastosowania 0% stawki VAT. Tak wynika z wyroku WSA w Bydgoszczy z dnia 4 lipca 2017 r., sygn. akt I SA/Bd 563/17 (orzeczenie nieprawomocne).

W rozpatrywanej przez Sąd sprawie było rozstrzygane, czy polski podatnik dokonał WDT i miał prawo do zastosowania na fakturach 0% stawki VAT. W ocenie organów podatkowych prawo to mu nie przysługiwało, gdyż nie doszło do przemieszczenia towarów z Polski do innego kraju członkowskiego (Czechy) i podatnik nie zachował należytej staranności w stopniu pozwalającym uznać go za działającego w dobrej wierze. Podatnik natomiast był innego zdania.

Zdaniem Sądu podatnik nie dochował należytej staranności w rzeczywistym sprawdzeniu swojego kontrahenta, w związku z tym nie może powoływać się na dobrą wiarę zarówno przy nawiązywaniu transakcji handlowych z tym kontrahentem, jak i ich kontynuowaniu. Podatnik poza sprawdzeniem kontrahenta pod kątem rejestracji dla potrzeb VAT i posiadaniem dokumentów rejestracyjnych czeskiej spółki nie zainteresował się faktycznie prowadzoną przez niego działalnością przy jednoczesnej wiedzy, że jest to podmiot nowy, istniejący od trzech miesięcy, którego prezesem zarządu jest obywatel polski. Ponadto podatnik nie weryfikował czy sprzedany towar rzeczywiście opuścił Polskę. W takim przypadku, zdaniem Sądu, nie można podatnikowi przypisać przymiotu działania w dobrej wierze, a wręcz przy dołożeniu należytej staranności powinien mieć świadomość, w jakim procederze uczestniczy. W ocenie Sądu, towarzyszące zawieranym transakcjom okoliczności wskazują, że podatnik zadbał wyłącznie o ich formalną stronę, tj. posiadanie faktur i dokumentów przewozowych oraz formalną weryfikację kontrahenta, natomiast nie przyłożył wagi do aspektu legalności obrotu. Gdyby podatnik podjął racjonalne działania, to wydając towar o wartości prawie miliona złotych, sprawdziłby przynajmniej faktyczne przemieszczenie towaru poza granice kraju. Podatnik nie przywiązywał więc wagi do okoliczności, które winny być dla niego sygnałami ostrzegawczymi i skutkować wzmożoną kontrolą nad prawidłowością wykonania WDT.

Sąd ponadto zaznaczył, że z orzeczeń TS UE nie wynika katalog ani opis kryteriów, jakimi mają kierować się organy podatkowe przy badaniu należytej staranności i dobrej wiary podatnika. Powyższe oznacza, że ocena działania w dobrej wierze i zachowania należytej staranności musi każdorazowo uwzględniać okoliczności indywidualnej sprawy.