Gazeta Podatkowa nr 71 (1216) z dnia 3.09.2015

Stawka VAT przy usłudze transportu towarów

Usługa transportu towarów wykonywana na rzecz podatnika opodatkowana jest, co do zasady, w miejscu siedziby usługobiorcy. Wysokość stawki VAT dla tej usługi uzależniona jest od rodzaju wykonywanego transportu. Jeżeli miejscem jej świadczenia nie będzie terytorium naszego kraju, wówczas usługa ta nie będzie podlegała opodatkowaniu w Polsce. Natomiast gdy miejscem opodatkowania będzie Polska, wówczas usługa ta może być opodatkowana 0% VAT lub według stawki 23%.

Określenie miejsca świadczenia usługi

Aby prawidłowo opodatkować świadczenie usługi transportu towarów, należy przede wszystkim ustalić miejsce jej opodatkowania. Usługa transportu towarów wykonywana na rzecz podatnika opodatkowana jest, co do zasady, w miejscu siedziby usługobiorcy. Wynika to z art. 28b ustawy o VAT. Wyjątkiem są sytuacje, w których:

• nabywca jest polskim podatnikiem VAT, natomiast usługa w całości wykonywana jest poza terytorium UE - wówczas przyjmuje się, że miejscem świadczenia jest terytorium znajdujące się poza Unią (art. 28f ust. 1a pkt 1 ustawy),
   
• usługa transportu towarów jest wykonywana na rzecz podatnika z kraju trzeciego (spoza UE), ale transport w całości jest wykonywany na terytorium kraju - wówczas przyjmuje się, że miejscem świadczenia jest terytorium kraju (art. 28f ust. 1a pkt 2 ustawy).

Treść ujednoliconych przepisów prawnych dostępna jest w serwisie www.przepisy.gofin.pl.

Przykładowo gdy usługobiorcą będzie niemiecki podatnik, to usługa transportu towarów z Polski do Czech opodatkowana będzie w Niemczech, a w Polsce usługa ta nie podlega opodatkowaniu.

Kiedy 0% VAT...

Stawką VAT 0% opodatkowane są usługi transportu międzynarodowego. Jak wynika z art. 83 ust. 3 pkt 1 ustawy o VAT przez usługi transportu międzynarodowego rozumie się m.in. przemieszczenie towarów:

• z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium UE do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju (lub odwrotnie),
   
• z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium UE do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju (lub odwrotnie), jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju.

Stawkę VAT 0% podatnik ma prawo zastosować pod warunkiem posiadania dokumentów, o których mowa w art. 83 ust. 5 pkt 1 ustawy (patrz ramka).

Dodatkowo, jak wskazano w § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę VAT oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1719), stawka 0% ma zastosowanie do:

• usług transportu towarów, jeżeli transport ten wykonywany jest w całości na terytorium kraju i stanowi część usługi transportu międzynarodowego,
   
• wewnątrzwspólnotowych usług transportu towarów, jeżeli transport ten stanowi część usługi transportu międzynarodowego,
   
• usług transportu towarów świadczonych na rzecz polskiego podatnika będącego usługobiorcą tych usług, jeżeli transport ten wykonywany jest w całości poza terytorium kraju:

a) z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium UE lub

b) z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium UE do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju.

Warunkiem zastosowania tej stawki jest posiadanie dokumentów wymienionych w art. 83 ust. 5 pkt 1 ustawy o VAT.

Należy przy tym podkreślić, że organy podatkowe bardzo rygorystycznie podchodzą do tematu posiadania odpowiednich dokumentów potwierdzających dowód świadczenia usług transportu międzynarodowego. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 27 kwietnia 2015 r., nr IPTPP2/4512-102/15-4/IR, odmówił podatnikowi prawa do zastosowania 0% stawki VAT w sytuacji, gdy ten nie będzie posiadał dokumentów celnych, z których jednoznacznie będzie wynikać, że wartość usługi transportowej została doliczona do wartości celnej towarów wprowadzonych na teren UE z innego kraju europejskiego. Organ podatkowy podkreślił, że prawo do zastosowania 0% stawki VAT ma wyłącznie podmiot posiadający dokumenty, o których mowa w art. 83 ust. 5 ustawy, to jest dokument przewozowy CMR oraz potwierdzony przez urząd celny dokument, z którego jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów. Sam międzynarodowy list przewozowy CMR nie stanowi wystarczającego dokumentu do zastosowania stawki VAT 0%, wynikającej z § 6 ust. 1 pkt 3 lit. b) rozporządzenia. Warunkiem niezbędnym do zastosowania obniżonej stawki 0% do świadczonej usługi transportu towarów importowanych jest również posiadanie dokumentu potwierdzonego przez urząd celny, z którego jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów. Tym samym, w przypadku braku posiadania tego dokumentu, usługa ta opodatkowana jest 23% VAT.

...a kiedy 23%?

Usługi transportu towaru świadczone dla polskich podatników są zasadniczo opodatkowane w Polsce. Nie ma tutaj znaczenia fakt, że usługa ta wykonywana będzie np. poza Polską. Jak wskazano wcześniej, na terytorium Polski podlega również opodatkowaniu usługa transportu towarów wykonana w całości w Polsce w sytuacji, gdy jest ona świadczona na rzecz podatnika posiadającego na terytorium państwa trzeciego siedzibę działalności gospodarczej, dla którego są świadczone usługi. W tym przypadku, jeśli nie będzie to usługa transportu międzynarodowego, będzie ona podlegała 23% VAT.

Towar wraz z transportem

W praktyce zdarza się, że podatnik sprzedaje swoje towary z dostawą do klienta. W takiej sytuacji nabywca towaru zostaje obciążony także kosztami transportu. Wówczas powstaje problem, czy koszty te należy wliczyć do podstawy opodatkowania sprzedawanego towaru i opodatkować taką samą stawką VAT jak towar.

W interpretacji indywidualnej z dnia 9 stycznia 2015 r., nr IBPP2/443-967/14/WN, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach wyjaśnił, że w sytuacji, gdy kontrahenci zawrą między sobą umowę na oddzielne od dostawy towaru świadczenie usługi transportowej, wówczas dostawę towaru oraz świadczoną usługę transportową powinno się wykazać na fakturze w oddzielnych pozycjach. W tej sytuacji stawkę VAT oraz moment powstania obowiązku podatkowego dla dostawy towaru oraz świadczonej usługi należy rozpatrywać odrębnie dla każdej z tych czynności. Jak podkreślił organ podatkowy, z opisu podatnika nie wynikało, aby obciążał on klientów kosztami transportu na podstawie jednej umowy dotyczącej dostawy towaru i usługi transportowej. Cena wyrobów nie obejmowała kosztów transportu, ponadto usługa transportu świadczona przez podatnika nie była ściśle związana z dostawą towarów.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2011 r. nr 177, poz. 1054 ze zm.)